Blogpost

Netwerken moet je kunnen leren op school. Dat gebeurt te weinig. Daarom zijn er diverse projecten in Nederland die erop gericht zijn werkloze jongeren aan werk te helpen. Op sommige plaatsen zijn er zoveel projecten dat de gemeente netwerkbijeenkomsten sponsort om de aanbieders met elkaar in contact te brengen, om van elkaar te leren.

Dit zijn allemaal belangrijke projecten, maar het probleem moet eerder worden aangepakt. Voordat de jongeren werkloos worden. Jongeren moeten de kans krijgen om netwerken te leren op school. Oftewel: om te leren hoe mensen die ze kennen kunnen bij kunnen dragen aan hun zoektocht naar werk.

Het bouwen en benutten van sociaal kapitaal is een serieuze vaardigheid die iedereen nodig heeft. En om het te verkrijgen, moeten jongeren het leren.

Je netwerk helpt je een baan te vinden

Hoe vonden mensen hun baan in de jaren zeventig? Daar deed Granovetter onderzoek naar. De world wide web was toen nog niet uitgevonden. Het was gewoon voor mensen om met elkaar te praten. Dat vermogen om een gesprek te voeren loopt af.

27 jaar later schreef professor Robert Putnam (2000) zijn bekende boek Bowling Alone. Hij vond dat mensen (in Westerse culturen) steeds meer losgekoppeld zijn geraakt van familie, vrienden, buren en structuren in de samenleving.

Weer twaalf jaar later schreef Professor Sherry Turkle haar artikel De vlucht van het gesprek (2012).  “We hebben onze conversatie voor verbinding opgeofferd aan ons huidige technologische universum, waarbij we het individuele vermogen verliezen om deel te nemen aan reflectieve één-op-één gesprekken. We hebben deze vervangen door online snippers of slokjes van gesprekken, altijd in ons eigen wereld zelfs in het gezelschap van onze partners, kinderen en vrienden.”  In haar TED-talk van hetzelfde jaar legt ze het verschil tussen communicatie en conversatie uit. Conversatie maakt reflectie mogelijk en reflectie is een vaardigheid dat jongeren moeten leren. Daarom roept ze ons op om met elkaar te praten. “Creëer heilige plekken thuis, de keuken, de eetkamer en eis ze opnieuw op voor het gesprek. Doe hetzelfde op het werk.”

Netwerken doe je in conversaties met bekenden

Technologie zoals het nu gebruikt wordt staat dat in de weg, want jongeren leren af hoe ze gesprekken met anderen kunnen voeren.

De voormalige Nederlandse nationale filosoof, professor Marli Huijer, stelt dat digitaal contact de illusie geeft dat we dichter bij anderen zijn dan ooit maar doordat we de ander niet meer zien, is ons verantwoordelijkheidsgevoel voor de ander is verminderd. We worden niet gemotiveerd om verantwoordelijk voor elkaar te zijn en bij deze afwezigheid van verantwoordelijkheid is elke vorm van sociale ontwrichting mogelijk.

Netwerken leren op school

Wat al dit onderzoek laat zien is belangrijk. Het vermogen zich met elkaar te verbinden gedurende drie generaties minder is geworden. Scholen kunnen er niet meer van op aan dat ouders vaardigheden in sociale interactie zoals het voeren van een gesprek aan hun kinderen doorgeven. Dit wordt dus een taak van scholen. Hoe je het ook wendt of keert, jongeren zullen ooit hun school achter zich laten. Het is de taak van de school om te zorgen dat de jongeren klaar zijn voor de volgende stap in hun leven. Steeds meer scholen vragen Bianca Heynis en Lin McDevitt-Pugh om netwerkles te verzorgen. Lees daar meer over bij Back-Up Netwerkt!

Vertel waar je mee bezig bent

Er is een simpele reden waarom de meeste mensen de aanwezige kansen om mensen te betrekken bij activiteiten die voor hen belangrijk zijn, niet pakken. Niet in de professionele omgeving maar ook niet privé – op feesten, partijen, dinertjes of tijdens het sporten. De reden is dit: ze vertellen mensen niet waar ze mee bezig zijn. Wel op een oppervlakkig niveau maar niet op het niveau van de vragen die ze hebben met betrekking tot hun werk of project. Wat ze vertellen geeft mensen onvoldoende informatie om op een of ander manier aan te haken. Om input van een ander te krijgen moet er een aanknopingspunt zijn. Van familie, collegae en vrienden weten de meeste van ons niet wat ze weten, wie ze kennen en aan welk deel van onze puzzel zij kunnen bijdragen. Het tragische is dat we hen de kans niet geven.

Durf te vertellen

Ik heb het over zij, maar ik betrap mijzelf er net zo goed op. Ik moet mezelf ertoe dwingen, op een feest, om mezelf kwetsbaar op te stellen. Pas dan kan ik mensen vertellen wat me in een project tegenhoudt, wat ontbreekt, wat ik niet weet en wel zou willen weten. Als ik het wél doe creëer ik een kans. Een kans waarmee ik een stap kan zetten die eerder niet mogelijk was. Zelfs met iemand die ik voor het eerst ontmoet.

Denkend aan de Zijderoute, zou een baal van zijde duizenden kilometers hebben doorkruist als mensen elkaar onderweg niet gesproken hebben? Al ze niemand hadden gevraagd: hoe krijg ik deze stof naar het paleis van de Sultan? In alle waarschijnlijkheid werd die vraag aan een breed scala van mensen gesteld, aan één kennis te gelijk.  Uiteindelijk werd de klus geklaard door de netwerken van netwerken van mensen, van China naar Perzië.

Technologie is nu anders, het gemak waarmee we ons tussen werelddelen verplaatsen is nu anders. Maar wat niet is veranderd, is de kunst van je te netwerk te betrekken bij zaken die voor jou van waarde zijn. Wat houdt die kunst in en kan iedereen het leren? Het antwoord op het tweede deel van de vraag is ja. Iedereen kan het leren – iedereen weet zelfs al in principe hoe het moet. Voor een antwoord op de eerste vraag nodig ik je uit verder te lezen. Daar gaat het volgende deel van dit boek over.

======

Wil je het boek als pdf ontvangen? Vraag dat aan bij connect @ netsheila.com